تحلیل نامه

مصلحت از نگاه یک مسلمان شیعه ی انقلابیِ ولایی و یا اصلاً نه ، یک فرد آزاده ، یک نگاه ارزش گرا و آرمان گراست ؛ باید دید ارزش ها و آرمان ها چه خطوط و حدودی را برایمان مشخص میکنند تا بشود در آن خطوط و حدود تصمیم گیری مناسبی را داشت ، و اگر این حدودیات مشخص نشود ، قطعاً نتیجه ای جز افراط گرایی و غش نمودن برای هرطرفی بغیر حق و عدالت را نخواهد داشت و نخواهیم دید . فلذا با این تعریف هرچند مختصر هم میتوان پی برد که مصلحت اندیشی نتنها بد نیست ، بلکه بسیار هم مفید ، قابل تأمل و از شروط لازم است در تصمیم گیری ها .

میرسیم به مبحث عدالت و عدالت محوری ، همین ابتدا عرض شود که اعتدال به معنای عدل و عدالت نیست و نباید مفهوم اشتباه و نادرستی را برای تعریف این عبارت به کار برد چرا که عدالت یعنی هرچه را ، در جای خود و به اندازه ی صحیح به کار بردن ، درحالی که اعتدال یعنی وسط بودن ، میانه رو بودن و بین دو جبهه قرار گرفتن ، این یعنی در اعتدال امکان غش به سوی جبهه ی یزید هم ممکن است . هرچند منظور و هدف این یادداشت طعنه زدن به شعارِ دولت حاضر نبوده و صرفاً یک تحلیل جامع نامیده میشود برای تبیین صحیح این عبارت .

خب ، با تفاسیر و تعاریفی که عرض شد من باب مصلحت و  عدالت  ، باید مثلی عملی در تاریخ اسلام عنوان نمود تا اگر با شبهه ای هرچند ناخواسته ایجاد موجه شدیم ، به پاسخ مطلوب رسیده باشیم . در تاریخ اسلام یا بعبارتی در روایت صریح نقل تاریخ اسلام (فتنه جمل) بهترین گزینه برای مثال زدن هست درمورد مصلحت اندیشی ، اما یک پرسش ، آیا این حصر ، عادلانه هم بوده؟ و آیا به ادعای بعضی اگر حصر را عادلانه بنامیم ، طولانی هم بوده !؟ چون حصر اگر هم صحیح باشد به ظن بعضی باید برای مدت کوتاهی باشد و نه طولانی مدت ..

• پاسخ : اگر به تاریخ با نگاهی دقیق توجه داشته باشیم ،،
اولاً – فتنه ی جمل فتنه ی سلاح نبود ( اما به سلاح ختم شد ) ..
ثانیاً – در برخورد با رأس فتنه ، حصر ، راه علاج دیده میشود (هرچند بعضی معترض باشند) ..
ثالثاً – حصر رأس فتنه ، برخلاف ادعای بعضی در امروز، حصر طولانی مدتی بوده که به (عذرخواهی) ختم شد ..
پس چطور بعضی حصر را خلاف عدالتی میدانند که شهادت به حقانیت ، معصومیت و تراز مصلحت اندیشی اش میدهند؟

اما مصلحت اندیشی در باب فرهنگ سازی که بحث بسیار تفصیلی ست اما به جهت ذکر عنوان در فوق ، قسمتی از بیانات امام(حفظه الله) درج میشود. حضرت آقا بدرستی و موشکافانه و با درایت بسیار بر این مسئله وارد شده و بیانات بسیاری از ایشان در منابع مختلف قابل دسترسی ست . ایشان در توصیه به دانشجویان میفرمایند "اگر شما جوانان نگاه به قلّه‌های آرمانی را کنار بگذارید، برآیندِ غلطی به‌وجود خواهد آمد. برآیندِ آرمان گرایی شما و چالش مسؤولان بامصلحت ها، برآیند معتدل و مطلوبی خواهد شد؛ اما اگر شما هم دنبال مصلحت گرایی رفتید و گرایش مصلحت اندیشانه - یعنی صددرصد با واقعیتها کنار آمدن - وارد محیط فکری و روحی دانشجو و جوان شد، آن‌وقت همه چیز به‌هم میریزد و بعضی آرمانها از ریشه قطع و گم خواهد شد. دانشجویان نباید آرمان‌گرایی را رها کنند. توقّع من از شما عزیزان این است که پایه‌های معرفتی خودتان را در همه زمینه‌ها عمیق و مستحکم کنید". ( ۱۳۸۲/۰۸/۱۵ )

فذا مصلحت اندیشی و عدالت در یک راستا دیده میشود . نه متفاوت است و نه درتضاد. اما انچه امروزه بنام و با غالب نسخه ی مصلحت اندیشی سعی در دیکته نمودن مصالحه و تسامح و تساهل با فتنه و فتنه گران دارد ؛ تلاشی جز خیانت مجدد به این آرمان ها  ارزش ها و این اهلیت نیست ..
«هرچند به ظاهر واقع گرایانه ، اما سیاه نمایانه ای ست درجامه ی حقیقت» / والسلام.

← ثبت این یادداشت در پایگاه خبری - تحلیلی  www.9dey.com و www.rahkarnews.ir